18 Yaş Altı AFAD Gönüllü Olabilir mi? Felsefi Bir Yaklaşım
Bir Filozofun Bakışıyla: İyilik Eyleminin Yaşı Var mı?
Bir filozof için insanın anlamı, yalnızca düşünme yetisinde değil, eyleme geçme cesaretindedir. AFAD gönüllülüğü gibi toplumsal dayanışma biçimleri, bu eylemin en somut hâlidir. Ancak şu soru, felsefi bir tartışmanın kapısını aralar: “18 yaş altı biri gerçekten gönüllü olabilir mi?”
Bu soru, sadece yasal bir sınırın ötesinde, insanın ahlaki yeterliliğini, bilgi kapasitesini ve varoluşsal sorumluluğunu sorgular. Çünkü “gönüllülük” yalnızca yardım etme eylemi değil, aynı zamanda bir bilinç durumudur. Öyleyse mesele, bir bireyin yaşından çok, o bilinci taşıyıp taşıyamamasında gizlidir.
Etik Perspektif: İyiliğin Yaşı Olur mu?
Etik açıdan bakıldığında, iyilik bir yaşa bağlı değildir; çocuk dahi olsa, bir insanın içinden gelen yardım isteği onun ahlaki potansiyelini gösterir. Aristoteles’in erdem etiğinde söylediği gibi, “iyi” olan eylem, bilinçle ve erdemli bir niyetle yapılır. Bu durumda 18 yaş altı bir birey, bilinçli bir şekilde yardım etmeyi arzuluyorsa, eylemin değeri yaşla değil, niyetle ölçülür.
Yine de etik tartışmada bir denge gözetmek gerekir. AFAD gönüllülüğü yalnızca duygusal bir yardım eylemi değildir; sorumluluk, risk ve disiplin gerektirir. Burada ahlaki niyetin yanında, toplumsal güvenlik ve bireyin olgunluk düzeyi de devreye girer. Dolayısıyla etik açıdan mesele, “yapabilir mi?” değil, “hangi koşullarda yapmalı?” sorusuna evrilir.
Bir çocuk yardım etme isteğini taşıyabilir, ancak kurum bu isteği güvenli bir çerçeveye yerleştirmek zorundadır. Böylece etik sorumluluk bireyden kuruma, kurumdan topluma uzanan zincirsel bir biçim kazanır.
Epistemolojik Perspektif: Bilmek ve Bilinç
Felsefede epistemoloji, bilginin kaynağını ve sınırlarını sorgular. AFAD gönüllülüğü de bilgiye dayalı bir eylemdir; afet bilinci, risk yönetimi, ilkyardım ve kriz psikolojisi gibi alanlarda bilgi sahibi olmayı gerektirir.
18 yaş altı bireylerin gönüllülüğe katılımı burada bilgiyle sınırlanır: neyi, ne kadar biliyorlar? Bu noktada bilginin sadece teorik değil, deneyimsel bir yönü de vardır. Bilmek, sadece öğrenmek değil, yaşam içinde anlamlandırmaktır.
Epistemolojik olarak genç gönüllüler, bilgiye aç bireylerdir; bu, onları potansiyel olarak değerli kılar. Ancak bilgi olmadan yapılan eylem, iyi niyetli bile olsa sonuçta riskli olabilir. O hâlde, AFAD gönüllülüğü bağlamında bilgi, sadece güç değil, sorumluluk da getirir.
Ontolojik Perspektif: Varlığın Sorumluluğu
Ontoloji, varlığın ne olduğunu ve insanın varoluşsal yerini sorgular. Bu bağlamda gönüllülük, insanın “başkası için var olma” biçimidir. Jean-Paul Sartre’ın varoluşçuluğunda insan, eylemiyle kendini tanımlar. Bir genç, başkasının acısına duyarlılık gösterdiğinde, aslında kendi varoluşunu da şekillendirir.
Fakat burada bir ontolojik gerilim vardır: birey olma yolundaki genç, hâlâ kimliğini inşa etmektedir. AFAD gönüllüsü olmak, sadece yardım etmek değil, aynı zamanda kendini bir değer sistemi içinde konumlandırmaktır. 18 yaş altı bireyler için bu süreç hâlen devam eder. Bu nedenle, onların gönüllülüğü bir varoluşun denemesi, bir kimlik arayışıdır.
Ontolojik olarak bu, insanın “kendini ötekinde tanıma” sürecidir. Gönüllülük, bir tür varoluşsal aynadır: kişi hem kendini hem de toplumu aynı anda görür.
Felsefi Bir Denge: İstek, Bilinç ve Sorumluluk
Tüm bu perspektifler bir araya geldiğinde, şu sonuç belirir: 18 yaş altı bireyler AFAD gönüllüsü olabilir — ama bu, sadece fiziki bir katılım değil, eğitsel ve bilinçsel bir katılım olmalıdır. Onlar için AFAD gönüllülüğü, doğrudan afet sahasında bulunmak değil, afet bilinci ve toplumsal sorumluluk üzerine eğitim almak şeklinde tanımlanmalıdır.
Bu yaklaşım, hem etik olarak güvenli, hem epistemolojik olarak öğretici, hem de ontolojik olarak anlamlıdır. Böylece gençler, yardım etme arzusunu sorumlulukla birleştirir; bilinçle yapılan iyilik, salt eylemi aşarak bir anlam kazanır.
Düşünsel Bir Çağrı: Yaş mı, Bilinç mi?
Şimdi şu soruyu kendimize sormalıyız:
İyiliğin yaşı olur mu, yoksa bilinç her zaman yaştan önce mi gelir?
Bir toplumun olgunluğu, gençlerinin yardım etme isteğini bastırmakta değil, onu bilinçle yönlendirmekte gizlidir. AFAD gönüllülüğü bu yönüyle, sadece afet yönetimi değil, insan olmanın felsefi sınırlarını da sorgulatan bir alan hâline gelir.
—
#AFADgönüllüsü #felsefe #etik #epistemoloji #ontoloji #insanveeylem #iyiliğinyaşı #gönüllülükfelsefesi #toplumsalsorumluluk