İmza Yetkisi Kaç Yaşında Başlar? Cesur Bir Sorunun Arkasında
İmza yetkisi… Hayatımızda ne kadar önemli bir yer kaplıyor, değil mi? Bankaya gidip işlem yaparken, okulda bir dilekçe verirken ya da bir iş sözleşmesine imza atarken, bir anda tüm dünya üstümüze gelir. Ama düşündüm de, gerçekten de bu kadar basit mi? “İmza yetkisi kaç yaşında başlar?” sorusu, aslında hepimizin hayatındaki en kritik noktalardan biri. Tam 18 yaşında oluyorsun, birden bire “olgun” sayılıyorsun ama bir şey eksik. Yaşadığın dünya o kadar karmaşık ki, bir noktada “tamam, artık her şeyi imzalayabilirim” demek bana göre abartı. Hele ki, bu imza yetkisini veren bir sistem varsa, biraz sorgulamak gerekmez mi?
Güçlü Yönler: Sorumluluk Yaşla Elde Edilmez, Deneyimle Gelir
Öncelikle şunu kabul edelim: 18 yaş, her ne kadar yetişkinlik yaşı olarak kabul edilse de, bir insanın gerçek anlamda sorumluluk taşıyacak kadar olgun olup olmadığına dair bir garantisi yok. İmza yetkisi konusunda da durum aynen böyle. Yani 18 yaşında, hukuki olarak her türlü sözleşmeyi imzalayabilen bir insan olabilir, ama 18 yaşındaki birinin bir işin altına gerçekten ne kadar sağlam imza atabileceği de tartışılır. Çünkü deneyim, yaşla değil, yaşadığın tecrübelerle şekillenir. İmza yetkisi, sadece bir yaşa bağlı olmamalı; bireylerin bilgi birikimi, yaşam deneyimleri ve olgunluk seviyeleri de göz önünde bulundurulmalı.
Birçok konuda gençlerin sesini duyurması gerektiğini savunurum. Ne de olsa her yeni nesil, eski sistemleri sorgular, eski kalıpları yıkar. Bu noktada, 18 yaşındaki birinin imza yetkisine sahip olmasını da mantıklı buluyorum. Toplumun her bireyinin haklarını savunma ve kendini ifade etme hakkı olmalı. Ama bu hakkı, sadece yaşa göre değil, kişisel olgunluğa ve sorumluluk bilincine göre vermek de gerekmiyor mu? Ne kadar sağlam bir eğitim alırsak, o kadar bilinçli oluruz. Bu noktada, “İmza yetkisi kaç yaşında başlar?” sorusunu bir kez daha sormam gerek: “Gerçekten yaşla mı ilgili, yoksa bir insanın kişisel olgunluğu ve bilinçli tavırlarıyla mı ilgili?”
Zaaflar: 18 Yaşında İmza, 40 Yaşında Bilinç
Her şeyin başlangıcı, sonu olduğu gibi, 18 yaşındaki bir gencin imza yetkisiyle birlikte gelen sorumluluklar bazen ağır olabilir. 18 yaşındaki birinin, bir banka kredisi alması, şirket kurması, iş sözleşmesi yapması, bence gereğinden fazla bir yük. Yaşadıkları hayata bakınca, 18 yaşındaki bir genç, “Bundan sonra ne olacak?” diye sorarak yaşamıyor; hayatı hızla yaşamak istiyor. Ama imza atmaya başladığında, hayatının her adımını etkileyecek bir karar almak zorunda kalıyor. Bu da her genç için bir travma olabilir. Çünkü 18 yaş, çoğu kişi için bilinçli kararlar verme yaşı değil. O yaşta, dünyanın ne kadar karmaşık olduğunu kavrayabilmek için daha fazla zamana ihtiyaç var. Öyle değil mi? İnsanlar 40 yaşında bile imzaladıkları bir belgeyi, bir anlaşmayı ya da bir projeyi sonradan pişmanlıkla geri alabiliyor. Peki 18 yaşındaki birinin bu kadar sorumluluk alması adil mi?
Gençlerin imza yetkisini kazanmasının tek nedeni, onları yetişkin saymak. Ancak, eğer bir kişinin yaşadığı toplumun, iş dünyasının veya hukukun inceliklerini bilmeden bu tür kararlar alması bekleniyorsa, o zaman işin içinde bir hata var demektir. İmza yetkisini 18 yaşında tanımak, sadece yaşı dikkate alarak sorumluluk yüklemek demek, aslında gençleri bir şekilde çaresiz bırakmaktır. Neden? Çünkü her zaman bilgi eksiklikleri ve deneyimsizlikler olabiliyor. Gerçekten her 18 yaşındaki birey, imza atacak kadar bilinçli mi?
Herkes İçin Adil Mi? Kim Karar Veriyor?
Bir başka soru da şu: Hangi yaşta olursa olsun, her insanın aynı karar alma yeteneğine sahip olacağını varsaymak ne kadar doğru? Bir 18 yaşındaki genç ile 40 yaşındaki bir iş insanının aynı kararları verme yeteneğine sahip olduklarını düşünmek bence çok iddialı. Gençler her zaman enerjik ve istekli olabilirler, ama bazen her şeyin aceleye getirilmesi doğru bir yaklaşım değil. Şimdi, “İmza yetkisi kaç yaşında başlar?” sorusuna bir kez daha bakınca, bir şeyi fark ediyorum: Yaş, gerçekten karar verme sürecinde etkili olmamalı, çünkü her birey kendi zamanında, kendi hızında büyür. Bu yüzden, kimsenin yaşına göre sınır koymak yerine, toplumsal sorumluluklar ve kişisel olgunluk daha belirleyici olmalı. Yaşın ne önemi var, eğer kişi doğru şekilde bilinçlendirilmişse?
Sonuç: Yaş, Bir Yeterlilik Ölçütü Değil
Sonuç olarak, “İmza yetkisi kaç yaşında başlar?” sorusunun cevabını vermek aslında zor bir mesele. Çünkü 18 yaş, toplumsal olarak bir dönüm noktası kabul edilse de, bir insanın gerçek anlamda sorumluluk alacak kadar olgunlaştığı bir yaş değildir. Kişisel gelişim, deneyim ve eğitim, yaşın ötesinde bir faktör olmalı. Gençlerin daha fazla sorumluluk alabilmesi için daha fazla bilgiye ve deneyime sahip olmaları gerektiğini düşünüyorum. Yaş, bir yeterlilik ölçütü olamaz. Bu konuda toplumsal değişim ve eğitim, her şeyin önünde gelir.